Cách tính thuế theo doanh thu hoặc theo phương pháp kê khai

Khi hoạt động kinh doanh, việc xác định cách tính thuế theo doanh thu hoặc theo phương pháp kê khai là điều bắt buộc để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh sai sót trong quá trình nộp thuế.
Hiện nay, cơ quan thuế áp dụng hai phương pháp tính thuế chủ yếu:

• Tính thuế theo doanh thu (phương pháp trực tiếp)

• Tính thuế theo phương pháp kê khai (phương pháp khấu trừ)
  

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu sự khác biệt, cách tính chi tiết và căn cứ pháp lý cụ thể cho từng phương pháp, dựa theo Luật Quản lý thuế 2019, Luật Thuế GTGT 2008 (sửa đổi), Luật Thuế TNDN 2008 (sửa đổi) và Thông tư 40/2021/TT-BTC, Thông tư 219/2013/TT-BTC.

Căn cứ pháp lý

Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Điều 42 quy định về phương pháp tính thuế.

Luật Thuế giá trị gia tăng số 13/2008/QH12, Điều 10 và Điều 12 quy định về phương pháp tính thuế GTGT.

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 14/2008/QH12, Điều 9, Điều 10 quy định cách xác định thu nhập chịu thuế.

Thông tư 40/2021/TT-BTC (Bộ Tài chính) hướng dẫn tính thuế GTGT và thuế TNCN theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu.

Thông tư 219/2013/TT-BTC hướng dẫn chi tiết phương pháp khấu trừ thuế GTGT.

Cách tính thuế theo doanh thu (Phương pháp trực tiếp)

📌 Đối tượng áp dụng

Theo Điều 3 Thông tư 40/2021/TT-BTC, phương pháp trực tiếp được áp dụng cho:

• Cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm.

• Tổ chức, hộ cá thể không thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
  

💰 Cách tính thuế

Thuế phải nộp được tính theo công thức:

Thuế phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ thuế

Ví dụ:

Nếu hộ kinh doanh A có doanh thu 500.000.000đ/năm trong lĩnh vực dịch vụ:

Thuế GTGT = 500.000.000 x 5% = 25.000.000 VNĐ

Thuế TNCN = 500.000.000 x 2% = 10.000.000 VNĐ

👉 Tổng thuế phải nộp: 35.000.000đ/năm

Ưu điểm:

• Dễ tính, phù hợp với hộ kinh doanh nhỏ.
  Nhược điểm:
  
• Không được khấu trừ chi phí, hóa đơn đầu vào.

Cách tính thuế theo phương pháp kê khai (Phương pháp khấu trừ)

📌 Đối tượng áp dụng

Theo Điều 12 Thông tư 219/2013/TT-BTC, phương pháp kê khai áp dụng cho:

• Doanh nghiệp, tổ chức có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên.

• Có đầy đủ chứng từ kế toán, hóa đơn hợp lệ.

💰 Cách tính thuế GTGT

Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra − Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ

• Thuế GTGT đầu ra = Tổng thuế trên hóa đơn bán hàng.

• Thuế GTGT đầu vào = Thuế đã trả khi mua hàng hóa, dịch vụ phục vụ kinh doanh.

💼 Cách tính thuế TNDN

Thuế TNDN phải nộp = (Doanh thu−Chi phí hợp lý) × 20% (Căn cứ: Điều 10 – Luật Thuế TNDN, sửa đổi 2013)

Ưu điểm:

• Được khấu trừ chi phí và thuế đầu vào.

• Phản ánh đúng kết quả hoạt động kinh doanh.

Nhược điểm:

• Phải có bộ máy kế toán, phần mềm kê khai và báo cáo thuế định kỳ.

Nên chọn phương pháp nào?

• Nếu bạn là hộ kinh doanh nhỏ lẻ: nên chọn phương pháp tính thuế theo doanh thu để giảm thủ tục hành chính.

• Nếu bạn là doanh nghiệp có quy mô trung bình trở lên: nên áp dụng phương pháp kê khai để được khấu trừ chi phí và thuế đầu vào, giúp tối ưu chi phí hợp pháp.

Kết luận

Hiểu đúng cách tính thuế theo doanh thu hoặc theo phương pháp kê khai giúp doanh nghiệp lựa chọn cách nộp thuế phù hợp và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Việc áp dụng đúng phương pháp không chỉ giúp giảm rủi ro thuế mà còn tối ưu dòng tiền và hiệu quả kinh doanh.

📚 Căn cứ pháp lý chính: Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14; Luật Thuế GTGT 2008; Luật Thuế TNDN 2008; Thông tư 219/2013/TT-BTC; Thông tư 40/2021/TT-BTC (Bộ Tài chính).